E N F L A S Y O N

Enflasyon, ekonomideki istikrarsızlığın göstergesidir. Sürekli enflasyon ortamlarında riskin arttığını düşünen yatırımcılar, orta ve uzun vadede yatırım yapmaktan kaçınırlar. Kısa vadede en çok getiriyi sağlayan yatırım araçlarına ( faiz, bono vb.) yönelirler. Böyle dönemlerde ekonomi sürekli paraya sıkışacağından, faizler yükselir ve para alternatif yatırım araçları arasında gidip gelir. Sabit yatırımlar ertelenir, üretim düşer, bu da enflasyonu körükler.

Ekonomide harcamaların toplam üretim miktarını aşması talep enflasyonunu, maliyetlerin artması ise maliyet enflasyonunu ortaya çıkarır.

TEFE üretim maliyetlerine, TÜFE ise ekonomideki iç talebe yöneliktir.

Deflatör : fiyat artışlarını ülkede üretilen tüm mal ve hizmetlerin toplamını oluşturan GSMH üzerinden hesaplar.

Çekirdek enflasyon : özel sektör imalat fiyatları

 

. . TEFE oluşumu .................................................TÜFE oluşumu

imalat .............. % 71,1 ..................................... gıda, içki ...................... % 31,1

tarım ............... % 22,2 ..................................... konut ........................... % 25,8

elk, su, gaz ...... % 4,2 ....................................... giyim ........................... % 9,7

maden ............. % 2,5 ....................................... ev eşyası ..................... % 9,4

......................................................................... ulaştırma,haberleşme.......% 9,3

......................................................................... lokanta ..........................% 3,1

......................................................................... eğlence ..........................% 3

......................................................................... sağlık ............................% 2,8

......................................................................... eğitim ............................% 1,6

......................................................................... diğer ..............................% 4,4

 

 

Enflasyonun ateşini yükselten nedenler

- döviz kurlarının, enflasyon oranının üstünde artışı yeni fiyat artışlarına sebep olur.

- kredi faiz oranlarının, enflasyonun çok üstünde olması, maliyetleri yükseltmesinden dolayı yeni fiyat artışlarına yol açar.

- emisyon ve para arzının hızlı bir şekilde artması enflasyonun habercisi olarak kabul edilir.

- tekelleşme ve fiyat anlaşmaları fiyatları yükseltir.

- bütçe açıklarının yüksekliği sonraki dönemlerde fiyatların tırmanışa geçeceğinin işaretidir.

- hazine bonosu ve devlet tahvili faizlerinin yüksekliği enflasyonu yükseltir.

- kuraklık nedeniyle tarımsal üretimin düşmesi enflasyonist etki yapar.

- ekonominin canlı olduğu ve ücretlerin yükseldiği dönemlerde fiyatlar hareketlenir.

- enflasyonist beklentiler, yeni fiyat artışları üretir.

- dünya piyasalarında herhangi bir malın fiyatının yükseklişi iç piyasaya da yansır.

- istikrarsızlık ve belirsizlik dönemlerinde fiyat artışları görülür.

- geri teknoloji maliyetleri yükselterek enflasyonu körükler.

- enflasyon oranının çok üstünde belirlenen ücret artışları ve yüksek faizler de fiyatları hareketlendirir.

- yatırımların duraklaması da sonraki dönemlerde arzdaki artışı önleyeceği için fiyatları yükseltir.