Açık Piyasa İşlemleri ( APİ )

Açık piyasa işlemleri Merkez Bankası'nın kısa vadeli tahvil ve senet alım satımı olarak tanımlanabilir. Merkez Bankası bu şekilde piyasadaki para miktarında ve faiz oranında etkili olmaya çalışır. APİ günlük para arzının kontrolü için kullanılır. Merkez Bankası piyasaya banknot çıkarmaz ve emisyonda bir değişim olmaz.

Merkez Bankası faizlerin aşırı yükseldiği durumlarda piyasadaki tahvilleri satın alarak faiz oranlarının yükselmesini engelleyebilir. Bu operasyonla piyasaya para sürülmüş olur. Piyasadaki likiditeyi çekmek için de portföyündeki tahvil ve bonoları ihale ile satan Merkez Bankası, bu yöntem ile piyasadaki fazla paranın bir bölümünü çeker.

Merkez Bankası'nın parasal kontrolde kullandığı diğer araçları şöyle sıralayabiliriz :

Mevduat disponibilite ve munzam karşılık oranlarının yükseltilmesiyle Merkez Bankası piyasadaki parasal kontrolünü daha da sıkılaştırır. Böylece bankaların kredi verebilme ve diğer plasman olanakları azalır.

Reeskont oranları da bir parasal denetim aracıdır. Reeskont oranlarının para piyasalarındaki etkisi daha çok psikolojiktir. Merkez Benkası belli aralıklarla bu oranları açıklayarak finansman ihtiyacının daha kolay karşılanmasını sağlar. Kredi taleplerinin arttığı ve faiz oranlarının yükseldiği dönemlerde, bankalar rezerv fazlalıklarına yönelir ve reeskont oranıyla Merkez Bankası'ndan ödünç para alırlar. Sonuçta bu işlemle para arzı artar ve faiz oranları etkilenir. Reeskont işlemlerinde vade 1 - 2 haftadır.